Derin
12-15-2010, 10:50 PM
Jüpiter, “tin” (teneke) olarak bilinen kalay metalinin yönetici gezegenidir. Başlıca kullanım alanı gıda maddelerini korumak ve muhafaza etmektir. Tradisyonel anlamda Jüpiter, hayatı da koruyandı. Haritada iyi yerleşimde olan Jüpiter’in gençlik verdiği iddia edilmektedir. Eski zamanlarda bira, kurşun, kalay alaşımlı maşrapalardan içilirdi. Bir teneke yaprağını salladığınızda, çıkan ses uzaktan gelen gök gürültüsüne benzemektedir (Jüpiter/Zeus gök gürültüsünün ve şimşeğin tanrısıdır Astrologlar Jüpiter’in açılarını fırtına ve yağmurlu hava şartlarıyla bağdaştırırlar).
İtalyan Romancı ve endüstri kimyageri olan Primo Levi’nin, Periyodik tablosu (1975) çeşitli metallerin temel yapısının, kabataslak resmedilerek hikayeler şeklinde anlattığı bir kitaptır. Kalaya dair bölümde, Jüpiter’in cömert iyicil doğasını betimleyen açık yürekli şen bir karakterle karşılaşırız; “ Emilio’nun babası gürleyen sesi ve beyaz bıyığıyla haşmetli, iyi huylu yaşlı bir adamdı. Oldukça saygıdeğer ve otoriter görünüyordu…”
Görünen o ki, tek başına kalay metali Jüpiter’in doğasını ifade etmek de yetersizdir. Ne de olsa gökyüzündeki gezegen görünümüyle bile kendini oldukça iyi açıklar: Jüpiter’in zengin tribal renklerinin nedeni, atmosferinde sürekli tekrarlanan yıldırımlardır. Elektrik yüklü bu ışıkların aniden görünüp yok olması gezegende seyre doyulmaz bir renk cümbüşü yarattığı gibi aynı zamanda Güneş sisteminin etrafında yankılanan muazzam büyüklükteki fırtınaların da nedenidir. Belki de gelecekte kalay nitelikli yeni ürünler ortaya çıkana kadar bu tarz açıklamalarla yetinmeliyiz.
Son kelt madeni 1988 de kapatıldı. Günümüzde yeni bir maden açılmasına için girişimler yapılmaktadır. Eski Kelt kökenli tin sanayisi yeniden şekillendiriliyor gibidir. Roma imparatorluğunda Jüpiter hem Gök tanrısı Etruscan – Tinia (İngilizce ‘Tin’ kalay anlamına gelir) hem de Yunan tanrısı Zeus ile bağdaştırılmıştır. Tanrılar mevkiinde en yüce sayılan Roman Etruscan, Tin, Tini, Tinia ve Tinis isimleriyle de bilinmektedir. Etruscan elinde asası, yıldırım şeklinde bir mızrakla betimlenir ve Jüpiter için tam bir prototiptir. Etruryalılar M.Ö 8. – 1. Yüzyıllar arasında İtalya yarımadasında yaşamışlardır. Kalay ticareti Akdeniz’den Cornwall ‘a kadar uzanırdı. Kalay Anglosaksonlarla birlikte ortaya çıkmıştır.
Bronz (bakır ve kalay alaşımı) heykeller ve kimi objeler, M.Ö. 7. Yüzyıl civarında kullanılmaya başlanmıştır. Kalay ve İskoç kurşunundan elde edilen metal alaşım, İngilizler tarafından Romalılara M.S. 3. Yüzyılda tanıtılmıştır. Bu alaşım sofra ve mutfak gereçlerinin yapımında da kullanılırdı. Daha sonra yerini porselen ve diğer bilinen malzemelere bırakmıştır. Günümüzde kalay, kurşunsuz (antimoni – rastık taşı) haliyle tekrar ünlenmiştir. Dekoratif amaçlı ürünlerde kullanılmaktadır.
Kalay-kurşun alaşımı malzemeler üreten şirketler grubu yeni milenyum için hazırladıkları bir koleksiyonla toplumdaki yerlerini korumuşlardır. Jüpiter’e özgü bu dayanışma, geleneksel kalay/kurşun alaşımının parlaklığı, paslanmaz oluşu, kolay kullanıma dair özelliklerini savunur ki bu durum gayet Jüpitersidir.
Şarap şişelerinin boyun kısmını sarmalayan kapsüller, günümüzde yıllık 4000 ton kalay üretimiyle gelişen bir market olarak yine oldukça Jüpitersidir. Oskar ödülleri kalay bazlıdır ve altınla kaplanır. Kalayın elektronikte de kullanımı mevcuttur. Kalay lehimler bilgisayar donanım ürünlerinde kullanılır. Yine dizüstü bilgisayarların ekranları kalay-oksit bir tabakaya sahiptir.
© Nick Kollerstorm, Çev: Kristin Demirci
© 2010, BATİNİLER.
İtalyan Romancı ve endüstri kimyageri olan Primo Levi’nin, Periyodik tablosu (1975) çeşitli metallerin temel yapısının, kabataslak resmedilerek hikayeler şeklinde anlattığı bir kitaptır. Kalaya dair bölümde, Jüpiter’in cömert iyicil doğasını betimleyen açık yürekli şen bir karakterle karşılaşırız; “ Emilio’nun babası gürleyen sesi ve beyaz bıyığıyla haşmetli, iyi huylu yaşlı bir adamdı. Oldukça saygıdeğer ve otoriter görünüyordu…”
Görünen o ki, tek başına kalay metali Jüpiter’in doğasını ifade etmek de yetersizdir. Ne de olsa gökyüzündeki gezegen görünümüyle bile kendini oldukça iyi açıklar: Jüpiter’in zengin tribal renklerinin nedeni, atmosferinde sürekli tekrarlanan yıldırımlardır. Elektrik yüklü bu ışıkların aniden görünüp yok olması gezegende seyre doyulmaz bir renk cümbüşü yarattığı gibi aynı zamanda Güneş sisteminin etrafında yankılanan muazzam büyüklükteki fırtınaların da nedenidir. Belki de gelecekte kalay nitelikli yeni ürünler ortaya çıkana kadar bu tarz açıklamalarla yetinmeliyiz.
Son kelt madeni 1988 de kapatıldı. Günümüzde yeni bir maden açılmasına için girişimler yapılmaktadır. Eski Kelt kökenli tin sanayisi yeniden şekillendiriliyor gibidir. Roma imparatorluğunda Jüpiter hem Gök tanrısı Etruscan – Tinia (İngilizce ‘Tin’ kalay anlamına gelir) hem de Yunan tanrısı Zeus ile bağdaştırılmıştır. Tanrılar mevkiinde en yüce sayılan Roman Etruscan, Tin, Tini, Tinia ve Tinis isimleriyle de bilinmektedir. Etruscan elinde asası, yıldırım şeklinde bir mızrakla betimlenir ve Jüpiter için tam bir prototiptir. Etruryalılar M.Ö 8. – 1. Yüzyıllar arasında İtalya yarımadasında yaşamışlardır. Kalay ticareti Akdeniz’den Cornwall ‘a kadar uzanırdı. Kalay Anglosaksonlarla birlikte ortaya çıkmıştır.
Bronz (bakır ve kalay alaşımı) heykeller ve kimi objeler, M.Ö. 7. Yüzyıl civarında kullanılmaya başlanmıştır. Kalay ve İskoç kurşunundan elde edilen metal alaşım, İngilizler tarafından Romalılara M.S. 3. Yüzyılda tanıtılmıştır. Bu alaşım sofra ve mutfak gereçlerinin yapımında da kullanılırdı. Daha sonra yerini porselen ve diğer bilinen malzemelere bırakmıştır. Günümüzde kalay, kurşunsuz (antimoni – rastık taşı) haliyle tekrar ünlenmiştir. Dekoratif amaçlı ürünlerde kullanılmaktadır.
Kalay-kurşun alaşımı malzemeler üreten şirketler grubu yeni milenyum için hazırladıkları bir koleksiyonla toplumdaki yerlerini korumuşlardır. Jüpiter’e özgü bu dayanışma, geleneksel kalay/kurşun alaşımının parlaklığı, paslanmaz oluşu, kolay kullanıma dair özelliklerini savunur ki bu durum gayet Jüpitersidir.
Şarap şişelerinin boyun kısmını sarmalayan kapsüller, günümüzde yıllık 4000 ton kalay üretimiyle gelişen bir market olarak yine oldukça Jüpitersidir. Oskar ödülleri kalay bazlıdır ve altınla kaplanır. Kalayın elektronikte de kullanımı mevcuttur. Kalay lehimler bilgisayar donanım ürünlerinde kullanılır. Yine dizüstü bilgisayarların ekranları kalay-oksit bir tabakaya sahiptir.
© Nick Kollerstorm, Çev: Kristin Demirci
© 2010, BATİNİLER.
