[Derin]

Güdülenmede özellikle önemli olan bir faktör, Carl Jung tarafından adlandırılan “gölge” kavramıdır. Bir kişi, bir durum karşısında yoğun bir şekilde negatif hissettiğinde veya irrite olduğunda, genellikle bu durum kişinin gölgesi ile bağlantılıdır. Gölge; hem kolektif hem de kişisel bir boyuta sahiptir. Kolektif düzeyde; bir toplumun ayıp, ilkel veya ahlakdışı olarak gördüğü, onaylanmayan herhangi bir şeyi içinde barındırabilir. Gölgenin kişisel boyutu ise, kişinin farkında olmadığı veya yok saydığı psişik potansiyelleri ile ilgilidir.



Jung’un “gölge” benzetmesi yerindedir, çünkü doğamızın sadece aydınlık tarafı ile özdeşleştiğimizde (ideal benliğimiz, olumlu özelliklerimiz ve başarılarımız vb.), sadece “ne olmak istediğimiz” ile özdeşleşiriz. Bu durum ister istemez karşı kutupta bir gölgeyi oluşturur: yani “ne olmak istemediğimiz”. Jung, gölgeyi her şeyden önce bir ahlaki problem olarak görmüştür. Çünkü bir kimse gölgesiyle yüzleşme cesaretine sahip olmazsa, gölgesini sürekli olarak dış dünyaya yansıtır. Böyle yaparak, kendisinde yüzleşemediği şeyleri başkalarına yansıtarak, haksız yere onları “şeytanlaştırmış” olur. Jung’un ifade ettiği gibi, “Yansıtmalar dünyayı bir kimsenin bilinmeyen yüzünün kopyasına dönüştürür.” Örneğin; bir vaiz cinsel dürtülerini bastırdığında, şehvetlerini kontrol edemeyen “günahkârları” sövüp durur.



Bir kişi aşırı iyi olmaya çalışarak, kötülüğe karşı ne kadar mücadele verirse, karanlık tarafı tarafından ele geçirilmeye karşı o kadar yatkın olur. Jung’a göre, her şeyin “karşıtına dönme eğilimi” vardır. İnsan kişiliğinde bir boyutun aşırı baskın olması sonucunda, bu boyutun zaman içinde karşıt kutuptaki boyuta dönüşebileceğini öne sürmüştür. Bunun sebebi, psişenin dengeye ve bütünlüğe ulaşmaya yönelik doğal bir eğilime sahip olmasıdır. Karanlık tarafımızla yüzleşmek ve bunu benliğimizle bütünleştirmek, gölgenin yoğunluğunu azaltabilir. Bu sayede sadece kendi gölgemizi ortadan kaldırmayı değil; aynı zamanda önce kendimizi, daha sonra da başkalarını affetme potansiyelimizi arttırmayı başarırız. Karanlık tarafın kabulü, kişiliğin kalitesini arttırır. Kişi daha otantik, çekici, spontane, mizah dolu ve duyarlı bir hale gelir. Bunun yanı sıra, içgörü kapasitesi artar ve kişi gölgesinin dışsal temsillerinden daha az korku duyar.



Astroloji de gölgeyi işaret eden pek çok bir faktör olmakla birlikte, ünlü astro-psikolog Dr. Glenn Perry, gölgeyi tespit etmek için, Plüton’un içinde bulunduğu burcu, evi ve açılarını incelemenin oldukça aydınlatıcı olacağını belirtmiştir. Ölüm ve yeniden doğumu sembolize eden bir gezegen olarak Plüton dönüşüm süreçleriyle ilgilidir. Benliğinin alt-dünyasında kalanları benliğe entegre ederken, kişinin gerçekte değil, ama mecazi anlamda ölmeye istekli olması gerekir. Bu tür süreçler kendini yenileme, iyileşme ve güçlenme ile ilişkilidir. Kısaca, Plüton çoğu kez gölgeyle ilişkilidir. Plüton ile Ay arasında açı olursa, Ay ile ilgili işlevleri alt dünyaya itebilir. Plüton dokunduğu her şeyin üzerine gölge düşürür. İrtibatta olduğu planetle bağlantılı olan bir yaramız vardır, ama aynı zamanda bununla bağlantılı olarak iyileşme ve güçlenme kapasitemiz de vardır.



Gezegensel arketipler psikolojik polariteleri içerir. Normal koşullar altında her iki kutup aynı bireyin içinde mevcuttur. Kişilik dengede ise, birey arketipin her bir yönüyle empati kurabilir. Ancak, Plüton bir gezegenle zorlayıcı bir açı (karşıt, kare veya yüz 150 derecelik açı) yaptığında, bu gezegen acı ve korku ile ilişkili bir hale gelir, öyle ki bu gezegenin fonksiyonlarının ifade edilmesi tehlikeli olarak algılanır. Bu tehlike algısından dolayı, birey çoğu kez gezegenin ifade ettiği psikolojik polaritenin sadece bir ucu ile özdeşim kurar. Bunun sonucunda, kişiliğinde patolojik bir tek boyutluluk ortaya çıkabilir. Kişi, genel olarak arketipin aydınlık tarafıyla özdeşim kurar. Arketipin karanlık tarafı ise, ya bastırılır ya da yansıtılır.



Mesela; gölge Mars ise, savaşçı-düşman arketipinin bölünmesi ortaya çıkabilir. Öyle ki, kişinin rakipleri aşırı güçlü ve manipülatif birer düşman gibi algılanabilir. Buna karşılık, kişinin hayatta kalma, mücadele etme ve savaşma arzusu da uç noktalarda olabilir. Bu mücadele esnasında aşırı vurgulanan Mars etkisi, şiddete dönüşebilir. Neptün gölgesi; şefkatli kurtarıcı ve acı çeken kurban şeklinde zıt kutuplara bölünme şeklinde ortaya çıkabilir. Aşırı derecedeki Neptünyen şefkat, sıklıkla karşılıklı bağımlılığa ve kurbana yardım ederken kurban rolüne düşmeye sebep olur. Jüpiter gölgesi; inanç ile şüpheyi veya ahlaklı olan ile ahlak dışı olanı ayırmayı içerebilir. Ancak, çok fazla inanç bazen dogmatizme veya aşırı şüpheye dönüşür. Adaleti ararken, süper ahlaklı olduğuna inanan kişi, kendi doğrularının herkes için doğru olduğunu zannederek, ahlakdışı tedbirlere başvurabilir.



Özetleyecek olursak, Plüton bir gezegene zorlayıcı açı yaparsa, bu gezegen kişinin muhtemel gölgesi ile ilintili bilgi verici olacaktır. Ama unutulmaması gereken, bu gezegenin aynı zaman dönüşüm ile ilintili bir anahtar olduğudur. Plüton bizi korkutan şeyleri sembolize eder. Bizi korkutan şey güce sahiptir; tuhaf ve gizemli olduğundan bizi korkutur ve kontrol edemediğimiz için, önemli bir güce sahiptir. Bundan dolayı sınırlarımızı çiğneyebileceğinden ve bizi yok edebileceğinden korkarız. Ancak, eğer korkumuzla yüzleşmeyi cesaretini gösterirsek ve gölge özelliklerimizi kişiliğimiz ile bütünleştirmeyi başarırsak, Plüton’un açı yaptığı gezegenin fonksiyonlarıyla bağlantılı olarak dönüşme, yenilenme, iyileşme ve güçlenme fırsatını elde edebiliriz. Sevgiyle kalın ve kendinize iyi davranın.



YAZAN: Barış ÖZKIRIŞ